Mijn artikelen

In Zweden was God even genderneutraal

Uit: De Groene Amsterdammer (14/12/2017)

Gotenburg – De Deense krant Politiken meldde het als eerste: bij een samenkomst van de synode van de Zweedse Kerk voor de herziening van het altaarboek zou zijn besloten dat God niet langer hij is, of heer. Niet langer zou de drie-eenheid bestaan uit een vader, zoon en heilige geest, maar gewoon: drie heilige eenheden, man noch vrouw. Priesters zouden vanaf heden elke mannelijke verwijzing vermijden.

Het nieuws verspreidde zich razendsnel. The Guardian nam het over, Breitbart News, The Independent en The Telegraph. In het progressieve Zweden was nu ook God zonder sekse. En waarom ook niet? Daar, in dat curieuze land, zagen we immers al de komst van genderneutrale scholen, opvoeders, kleding, speelgoedgidsen, seksegelijke toiletten. In 2015 werd het neutrale persoonlijk voornaamwoord ‘hen’ geïntroduceerd, voor eenieder die zich niet identificeert met een zij of hij. Het aanbidden van de Heer leek ineens onvoorstelbaar achterhaald.

De Zweedse Kerk kwam echter in actie: die berichtenstroom over God als ‘hen’, als seksevrij? Geen idee wie het bedacht heeft. Ja, het altaarboek uit 1986 werd opgefrist. En ja, er was tien uur gedebatteerd over Gods masculiniteit. Critici binnen en buiten de kerk vonden het tijd voor een meer genderneutrale benaming. Maar een hen – dat is God nog altijd niet.

Er was dus niet tweeduizend jaar aan traditie herschreven. ‘Zolang we een kerkhandboek hebben dat uitgaat van een bijbels godsbeeld, heb ik moeite de kritiek te begrijpen’, reageerde priester en kerkpoliticus Sofija Pedersen Videke. De kerk noemde het schokkend hoe snel dit groteske bericht zich had verspreid.

Toch was het nieuws niet alleen maar nep. ‘Hen’ komt niet voor in het altaarboek, maar de kerkorde krijgt wel de mogelijkheid op een minder seksespecifieke toon over hun God te (s)preken. In de nieuwe uitgave staan meerdere opties van aanbidding. Zo kunnen priesters nu bij het inleidende gebed kiezen tussen ‘in de naam van de vader, de zoon en de heilige geest’ en ‘in de naam van de drie-eenheid gods’. De heilige geest heeft in het herziene kerkboek, net als in het Hebreeuws, een grammaticaal vrouwelijke vorm.

Priester Pedersen Videke vond toch ook zin in alle heisa, vertelde ze een Zweedse zender. Ze had het maar mooi met tal van internationale journalisten over God gehad.